Sofisticirano i smrtonosno “oružje za kontrolu uma” koje može da napadne ili izmijeni ljudsku svijest, percepciju, pamćenje ili ponašanje više nije stvar naučne fantastike, tvrde dva britanska profesora.
Majkl Krouli i Malkolm Dando sa Univerziteta Bredford tvrde da je ljudski um nova meta u ratovanju i da je potrebna hitna globalna akcija kako bi se spriječilo korišćenje neurologije kao oružja.
Njihova knjiga, koju je objavilo Kraljevsko hemijsko društvo, istražuje kako se napredak u neurologiji, farmakologiji i vještačkoj inteligenciji spaja da bi stvorio novu prijetnju.
“Ulazimo u eru u kojoj bi sam mozak mogao da postane bojno polje”, naglašava prof. Krouli. Alati za manipulaciju centralnim nervnim sistemom – za sedaciju, zbunjivanje ili čak prinudu – postaju precizniji, pristupačniji i privlačniji državama.
Knjiga prati fascinantnu, iako užasnu, istoriju istraživanja hemikalija koje djeluju na centralni nervni sistem (CNS) koje sponzorišu države.
Tokom hladnog rata i nakon njega, SAD, Sovjetski Savez i Kina su “aktivno nastojali” da razviju oružje koje djeluje na CNS, navodi Krouli. Njihova svrha je bila da izazovu produženo onesposobljavanje ljudi, uključujući “gubitak svijesti ili sedaciju ili halucinacije ili nekoherentnost ili paralizu i dezorijentaciju”.
Jedini put kada je oružje koje djeluje na CNS korišćeno u velikim razmjerama dogodio se 2002. godine da bi se okončala talačka kriza u moskovskom pozorištu. Snage bezbjednosti koristile su derivate fentanila da bi okončale opsadu, u kojoj su naoružani čečenski militanti u pozorištu zadržali 900 gledalaca kao taoce.
Većina talaca je oslobođena, ali je više od 120 umrlo od posljedica hemijskih agenasa, a neutvrđen broj je pretrpio dugotrajna oštećenja ili je preminuo prerano.
Od tada su istraživanja značajno napredovala. Profesori tvrde da postoji mogućnost stvaranja mnogo “sofisticiranijeg i ciljanijeg” oružja koje je nekada bilo nezamislivo.
“Isto znanje koje nam pomaže u liječenju neuroloških poremećaja moglo bi da se koristiti za narušavanje kognicije, podsticanje poslušnosti ili čak u budućnosti pretvaranje ljudi u nesvjesne agente”, navodi prof. Malkolm Dando.
Prijetnja je “stvarna i raste”, ali postoje praznine u međunarodnim ugovorima o kontroli naoružanja koje sprečavaju efikasno rješavanje njenog problema, upozoravaju profesori.
Dando je profesor emeritus međunarodne bezbjednosti na Univerzitetu u Bredfordu i vodeći stručnjak za kontrolu biološkog i hemijskog oružja. Krouli je počasni gostujući viši istraživač na Odjeljenju za mirovne studije i međunarodni razvoj Univerziteta u Bredfordu.
Obojica su prisustvovali i 30. sjednici međunarodnog tijela koje nadgleda sprovođenje Konvencije o hemijskom oružju Konferencija država ugovornica (Conference of the States Parties) u Hag.
Zalažu se za novi okvir “holističke kontrole naoružanja”, umjesto oslanjanja na postojeće ugovore o kontroli naoružanja. U knjiz navode niz praktičnih koraka koji bi se mogli preduzeti, uključujući osnivanje radne grupe za agense koji djeluju na CNS i šire agense za onesposobljavanje. Drugi prijedlozi se tiču obuke, praćenja i definicija.
“Moramo da pređemo sa reaktivnog na proaktivno upravljanje”, navodi prof. Dando.
Obojica priznaju da učimo više o mozgu i centralnom nervnom sistemu, što je dobro za čovječanstvo. Napominju da ne pokušavaju da uguše naučni napredak i da se radi o sprečavanju zloupotrebe.
“Ovo je poziv na buđenje. Moramo djelovati sada kako bismo zaštitili integritet nauke i svjetost ljudskog uma”, naglašava prof. Majkl Krouli, prenosi RTS.
(24sata.info)
