Ustavni sud Bosne i Hercegovine je 27. i 28. novembra 2025. godine održao 164. plenarnu sjednicu na kojoj je odlučivao o zahtjevima za apstraktnu kontrolu ustavnosti i većem broju apelacija. Također, Ustavni sud je rješavao i o pitanjima od značaja za rad Ustavnog suda.
Ustavni sud je na ovoj sjednici razmatrao predmet broj U-29/25 (spojena četiri zahtjeva/predmeta koja se odnose na isto ustavnopravno pitanje). S obzirom na to da rasprava nije završena, Ustavni sud će na narednoj sjednici nastaviti raspravu i donijeti odluku.
Od odluka koje je donio na plenarnoj sjednici Ustavni sud izdvaja:
U-26/25 – U ovom predmetu Ustavni sud je, odlučujući o zahtjevima Denisa Bećirovića, člana Predsjedništva Bosne i Hercegovine, i četrnaest članova Predstavničkog doma Parlamentarne skupštine Bosne i Hercegovine (podnosioci zahtjeva) za ocjenu ustavnosti Zaključaka povodom Informacije u vezi s odlukom Centralne izborne komisije BiH (CIKBiH) o prestanku mandata predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku broj 02/1-021-1012/25, koje je Narodna skupština Republike Srpske usvojila na 24. posebnoj sjednici održanoj 22. augusta 2025. godine, utvrdio da tačka 4, prva rečenica tačke 9. (koja je nakon izmjena postala tačka 7) i tačka 12. (koja je nakon izmjena postala tačka 10) Zaključaka povodom Informacije u vezi s odlukom CIK-a o prestanku mandata predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku broj 02/1-021-1012/25 nisu u skladu sa čl. I/2, I/3, III/2.a) i 5, III/3.b) i VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.
U skladu sa članom 61. st. (1), (2) i (3) Pravila Ustavnog suda, tačka 4, prva rečenica tačke 9. (koja je nakon izmjena postala tačka 7) i tačka 12. (koja je nakon izmjena postala tačka 10) Zaključaka povodom Informacije u vezi s odlukom CIKBiH o prestanku mandata predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku broj 02/1-021-1012/25 stavljaju se van snage i prestaju važiti od dana njihovog usvajanja.
Dalje je odlučeno da se obustavlja postupak pokrenut po zahtjevu podnosilaca zahtjeva za ocjenu ustavnosti druge rečenice tačke 6. i tač. 7. i 8. Zaključaka povodom Informacije u vezi s odlukom CIKBiH o prestanku mandata predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku broj 02/1-021-1012/25 zato što je osporeni opći akt prestao važiti.
Odbačeni su zahtjevi podnosilaca zahtjeva za ocjenu ustavnosti tač. 1, 2, 3, 5, prve rečenice tačke 6, druge rečenice tačke 9. i tač. 10. i 11. Zaključaka povodom Informacije u vezi s odlukom CIKBiH o prestanku mandata predsjedniku Republike Srpske Miloradu Dodiku broj 02/1-021-1012/25 zbog nenadležnosti Ustavnog suda za odlučivanje.
Ustavni sud je odlučio da prestaje pravno djelovanje Odluke o privremenoj mjeri broj U-28/25 od 10. septembra 2025. godine.
Ustavni sud je u obrazloženju odluke, između ostalog, naveo da je, imajući u vidu da je na osnovu odluke nadležne državne institucije Miloradu Dodiku prestao mandat predsjednika Republike Srpske i da su raspisani izbori za tu funkciju, za Ustavni sud nesporno da je odbacivanje konkretne presude Suda BiH, odluke CIKBiH i odluka Ustavnog suda iz tačke 4. i prve rečenice tačke 9. Zaključaka u direktnoj koliziji s obavezom poštovanja odluka državnih institucija iz člana III/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine.
Osim toga, takvo postupanje je u suprotnosti s načelom vladavine prava iz člana I/2. Ustava Bosne i Hercegovine, prema kojem se konačne i pravomoćne odluke institucija Bosne i Hercegovine ne mogu preispitivati, već se moraju izvršavati. Naime, Narodna skupština kao zakonodavna vlast u Republici Srpskoj na ovaj način, u suštini, derogira pravomoćnu presudu Suda BiH i odluke CIKBiH i Ustavnog suda BiH. Na taj način se narušava i načelo podjele vlasti kao inherentni segment vladavine prava jer se entitetska zakonodavna vlast upliće u ingerencije državnog pravosuđa kao druge grane vlasti koja je nezavisna u odnosu na zakonodavnu vlast, kao i u ingerencije Ustavnog suda BiH kao nezavisnog kontrolora tri stuba vlasti (zakonodavna, izvršna i sudska) i čuvara Ustava Bosne i Hercegovine.
U obrazloženju je nadalje istaknuto da je Ustavni sud u svojoj praksi već utvrdio da prema Ustavu Bosne i Hercegovine entiteti nemaju pravo na samoopredjeljenje koje bi dozvolilo samoorganizaciju i teritorijalno otcjepljenje jer je to u suprotnosti sa čl. I/3, III/2.a) i 5. Ustava Bosne i Hercegovine, a taj stav je konačan i obavezujući u smislu člana VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine. Međutim, uprkos tome, tačkom 12. osporenih zaključaka Narodna skupština Republike Srpske je zadužila Kolegij Narodne skupštine da pripremi tekst rezolucije o samoopredjeljenju srpskog naroda i Republike Srpske. Stoga, prema mišljenju Ustavnog suda, navedeni razlozi su dovoljni da Ustavni sud zaključi da je tačka 12. osporenih zaključaka u suprotnosti sa čl. I/3, III/2.a) i 5. i VI/5. Ustava Bosne i Hercegovine.
AP-3217/21 (Bosna i Hercegovina) – U ovom predmetu Ustavni sud je zaključio da je Vrhovni sud Republike Srpske osporenim odlukama povrijedio apelanticino pravo na pravično suđenje kada je arbitrarno tumačio relevantne odredbe Zakona o održavanju premjera i katastra zemljišta Republike Srpske, Zakona o premjeru i katastru Republike Srpske i Pravilnika za održavanje premjera i katastra zemljišta Republike Srpske kada je zaključio da apelantica u smislu navedenih propisa nije identificirala sporne nekretnine prema podacima upisanim u katastarskom operatu, odnosno kada je zaključio da nisu ispunjeni uvjeti za upis prava vlasništva jer za sporne nekretnine nisu uspostavljene zemljišne knjige niti katastar nekretnina.
AP-3144/21 (Alija Hadžiabdić) – U ovom predmetu Ustavni sud je zaključio da je došlo do povrede apelantovog prava iz člana II/3.b) Ustava Bosne i Hercegovine i člana 3. Evropske konvencije jer ga, iako je nesporno da apelant kao teški onkološki pacijent ne može dobiti adekvatnu medicinsku njegu u Kazneno-popravnom zavodu Tuzla, nadležni organi nisu uputili na bolničko liječenje, već je ostao na izdržavanju kazne zatvora.
AP-3318/21 (M. L.) – U ovom predmetu Ustavni sud je zaključio da je povrijeđeno apelantovo pravo iz člana 7. stav 1. Evropske konvencije jer je u konkretnom slučaju primjena Krivičnog zakonika Republike Srpske kojim je odbijen apelantov zahtjev za zamjenu kazne zatvora novčanom kaznom bila na apelantovu štetu, te je utjecala na samu „kaznu“, a ne na njeno izvršenje.
AP-701/22 (Biljana Stevanić) – U ovom predmetu Ustavni sud je zaključio da postoji kršenje prava na privatni život zato što su javne vlasti propustile da ispune svoju pozitivnu obavezu zaštite apelanticinog privatnog života jer nisu provele djelotvornu istragu apelanticinih navoda o počinjenom nasilju.
Sve odluke usvojene na plenarnoj sjednici bit će dostavljene podnosiocima zahtjeva/apelantima u roku od mjesec dana i objavljene u što kraćem roku na internetskoj stranici Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, navedeno je iz Ustavnog suda BiH danas nakon sjednice, prenosi n1.
(24sata.info)
