Toplotni val u Španiji, tokom kojeg su se temperature na jugu zemlje penjale iznad 45 stepeni celzija, sada je završen. Trajao je 16 dana i predstavlja treći najduži toplotni val u historiji zemlje. Duži su zabilježeni samo u junu/julu 2015. (26 dana) i julu 2022. (18 dana).
Spaljujuće vrućine nisu ugrozile samo prirodu (požari), već i same stanovnike, jer su ozbiljno prijetile njihovom zdravlju. Prema podacima ČTK-a, od početka augusta umrlo je 1.149 ljudi u vezi s visokim temperaturama tokom toplotnog vala. Time je značajno povećan ukupan broj prekomjernih smrti od početka godine, koji zbog iznadprosječno toplog ljeta iznosi 2.398 ljudi.
Iako je toplotni val zahvatio cijelu zemlju, njegov intenzitet nije svugdje bio isti. Najveći broj žrtava, kao i obično, zabilježen je u gradovima, uključujući glavni grad Madrid.
Nedavna istraživanja kompanije Arup pokazala su da upravo Madrid ima jedan od najizraženijih “toplotnih ostrva” na svijetu, gdje su temperature i do 9 °C više u odnosu na okolna ruralna područja. U najtoplijim dijelovima grada živi oko pola miliona djece i starijih osoba, koje spadaju među najugroženije.
Ključna uloga drveća
Lokalna inicijativa “Udrživ Vallecas” izašla je tokom toplotnog vala s termalnom kamerom na ulice najsiromašnije madridske četvrti Puente de Vallecas. Mjerenja su vršena u ulicama koje su vrlo slične – po širini, orijentaciji i broju vozila.
Na snimcima agencije Reuters vidi se da su temperaturne razlike bile velike čak i na udaljenosti od nekoliko stotina metara. U jednoj ulici jedna strana imala je temperaturu do 41,4 stepeni celzija, dok je na drugoj bilo 38,6 stepeni. Jedina razlika bila je – prisustvo zelenila.
“Otkrili smo da temperaturne razlike među ulicama iznose i do četiri stepena Celzijusa, a ključnu ulogu imaju stabla. Razlika između toga da li imate drveće u svojoj ulici ili ne, direktno utiče na vaše zdravlje”, izjavio je Manuel Mercadal iz ove grupe.
Od 2019. godine, pod mandatom gradonačelnika Madrida José Luisa Martineza-Almeide, ukupan broj stabala povećan je za 2,4 posto, ali uglavnom u širećim srednjeprihodnim četvrtima na istoku grada, a ne u siromašnijim južnim dijelovima. Četvrt Puente de Vallecas, gdje su vršena mjerenja, u tom periodu izgubila je čak 1.314 stabala.
Nedostatak klima uređaja
Opasnost od vrućina ne prijeti samo na ulicama, već i u domovima. Nova mjerenja termalnom kamerom, koja je provela organizacija Greenpeace u madridskim stanovima, pokazala su da problem dodatno pogoršava nedostatak klima uređaja i loša izolacija zgrada.
Prema podacima španskog Nacionalnog zavoda za statistiku, za oko 33 posto Španaca klima uređaj ili bolja izolacija zgrada predstavlja prevelik trošak. U četvrti Puente de Vallecas taj je procenat još viši.
“Kada snimamo unutrašnjost, vidimo zidove i prozore čija temperatura dostiže i 44 °C. To toplinsko zračenje traje cijeli dan, zagrijava naše domove i direktno utiče na naše fizičko i mentalno zdravlje”, izjavila je Maria Prado iz Greenpeacea.
Sve više organizacija traži da se iz javnih budžeta uloži više sredstava u sadnju drveća i modernizaciju starih zgrada, posebno u područjima u kojima živi starije ili ekonomski slabije stanovništvo.
Već je gotovo sigurno da će ovo ljeto u Španiji biti jedno od dva najtoplija u historiji. Učestalost i intenzitet toplotnih valova u zemlji stalno rastu. Pet najdužih zabilježeno je u 21. stoljeću, od čega četiri u posljednjih 11 godina. Ako ne budu uvedene odgovarajuće mjere prilagodbe, broj smrtnih slučajeva povezanih s visokim temperaturama mogao bi nastaviti rasti.
(24sata.info)